109. Hümeze Suresi

Hümeze Suresi

Hümeze Suresi 9 ayetten oluşur ve Kur’an-ı Kerim’in 104. suresidir. Hümeze Suresi’nde mülküne güvenme ve yanlış yolda kullanmanın kişiye vereceği zararlar anlatılmaktadır. İnsan ahlakından bahseden Hümeze Suresi okunuşu ve meali Müslümanlar tarafından araştırılıyor. Hümeze Suresi meali, faziletleri ve tefsiri iyi bilindiğinde iman edenlere öğüt niteliğinde dersler barındırır. İşte Hümeze Suresi okunuşu, fazileti ve anlamı.

Hümeze Suresi Okunuşu

Bismillahirrahmânirrahîm.

1- Veylül li külli hümezetil lümezeh

2- Ellezıcemea malev ve addedeh

3- Yahsebü enne malehu ahledeh

4- Kella le yümbezenne fil hutameh

5- Ve ma edrake mel hutameh

6- Narullahil mukadeh

7- Elleti tettaliu alel ef’ideh

8- İnneha aleyhim mü’sadeh

9- Fi amedim mümeddedeh

Hümeze Suresi Türkçe Anlamı

Rahmân ve Rahîm olan Allah’ın ismiyle.

1- Veyl o insanları çekiştirip kaş göz işaretleriyle alay edenlerin bütününe

2- Ve bir mal toplayıp hep onu sayana!

3- Malının, kendisini ebedi yaşatacağını sanır.

4- Hayır, andolsun ki, o Hutame’ye (cehenneme) atılacaktır!

5- Bildin mi Hutame nedir?

6- Allah’ın, tutuşturulmuş ateşidir

7- Ki, gönüllerin ta üstüne çıkar!

8- O (ateş), onların üstüne kapatılacaktır mutlaka,

9- Uzatılmış sütunlar içinde olarak

Neyi Anlatıyor?

Hümeze Suresi 9 ayettir. Mekke döneminde inmiştir. Mushaftaki sıralamaya göre yüz dördüncü, iniş sırasına göre ise otuz ikinci sure olma özelliğini taşır.

Surenin birinci ayetinde yer alan ve adını da bu kelimeden alan ”Hümeze” başkalarını arkadan çekiştirip huy edinen kimse anlamına gelir. Hümeze Suresinin ikinci ayetinde yer alan lümeze ise ”insanların yüzlerine karşı ayıplayıp küçük düşürmeyi huy edinen kimse” anlamını taşır.

Konusu Nedir?

Hümeze Suresinde temel olarak, insan ilişkilerinden bahsedilmiştir. Temel ahlak ilkelerinin önemli bir kuralına dikkat çekilmiştir. İnsanları arkasından çekiştirip kötülemek, karalamak, yüzlerine karşı hakaret etmenin kötü davranışlar olduğuna vurgu yapılmıştır. ”Vay Haline!” sözleriyle bu kötü huy sahipleri şiddetle kınanmıştır.

Surede, küçümseme, kusur arama gibi davranışlar eleştirilmiştir. Servete güvene ve onu yanlış yolda kullanmanın kişiye çok kötü zararlar vereceği belirtilmiştir.

Fazileti

Hümeze Suresi fazileti hakkında bazı hadis kaynaklarında bilgiler yer almıştır.

Hümeze sûresinin faziletine dair Übey b. Kâ’b’dan rivayet edilip bazı tefsir kitaplarında yer alan (meselâ bk. Zemahşerî, IV, 233) ve Allah’ın Hümeze sûresini okuyana Muhammed ashabının sayısı kadar ecir vereceğini bildiren hadisin uydurma olduğu kabul edilmiştir (İbnü’l-Cevzî, I, 239-241; Zerkeşî, I, 432).

Tefsiri

Sûre, insan ilişkilerinde temel olan ahlâk ilkelerinin önemli bir kuralına dikkat çekmektedir. İnsanları arkadan çekiştirip kötülemek ve karalamak, yüzlerine karşı hakaret ederek veya dolaylı yollardan alay edip küçük düşürmeye uğraşmak, sözlü olarak veya el kol, kaş göz işaretleri yaparak onların şeref ve haysiyetiyle oynamak ve bunu bir alışkanlık haline getirmek çok kötü davranışlardır.

“Vay haline!” diye söze başlayarak bu kötü huy sahiplerini şiddetle kınayan sûre kendilerinin çok daha kötü bir duruma düşeceklerini, acıklı bir azaba uğrayacaklarını bildiren âyetlerle son bulur.

Üstelik yığdıkları servete ve sayıp durdukları paraya güvenerek insanlarla alay edip kalplerini kıranların, cehennemin, adına “hutame” denilen ve içine atılan her şeyi yakıp bitiren, kırıp geçiren özel bir bölümünde azap göreceklerini haber vermektedir.

Bu ateş onları yüreklerinin içinden sarıp yakalayacak, upuzun bir boru içine tıkanıp kalmış gibi çaresiz bırakacaktır. İftiraya ve hakarete uğrayan insanın yüreği nasıl yanarsa dünya malına güvenip herkesi küçük düşürmeye çalışan, küstahça inciten hümeze ve lümeze tipleri de böyle bir özel ateşte yanacaktır.

Burada, “Ceza suç cinsinden olmalı” kuralına uygunluk söz konusu olduğu gibi “hutame” kelimesinin “hümeze” ve “lümeze” ile aynı vezinde olması dolayısıyla lafız bakımından da uygunluk bulunmaktadır ki edebiyatta buna “müşâkele” denir.

“Vay haline!” diye çevirdiğimiz veyl kelimesi “çetin azap, helâk, yok olma, rezil rüsvâ olma, cehennemde bir vadi, beddua” anlamlarına gelmektedir. Meâlde bunların tamamına işaret eden “vay haline” lafzı kullanılmıştır. “Arkadan çekiştiren” diye çevirdiğimiz hümeze kelimesi ise “birini arkasından çekiştirmek, kaş göz, el kol işaretleriyle onunla alay etmek, aşağılamak” mânalarına gelen hemz kökünden türemiş bir sıfat olup “insanları arkadan çekiştirmeyi, şeref ve haysiyetlerini yaralamayı alışkanlık haline getiren, bundan zevk alan kimse” demektir.

Diyanet